Önce Türkçe sözlükte kesim kelimesinin konumuzla ilgili karşılıklarını verelim.

kesim: Sözleşme, nikâh, kesim kesmek, evlenen kız için oğlan tarafıyla yapılan ödeme anlaşması, mihr, düğün öncesi iki tarafın alınacak takı üzerinde anlaşması.

Bu gün evlenen kızların at, yat, kat istedikleri söylenir. Analar da “atlıya, yatlıya, katlıya gidesin!” diye (bed)dua ederler. Kızlar da; “Ben varmam inekliye/Yoğurdu sinekliye/Allah nasip eylesin./Omuzu tüfekliye!” diye mızmızlanırlar.

Biz de köyümüzde altmışlı yıllarda evlenen büyüklerimizin kesim kâğıtlarından örnekler yayınlıyoruz. Bu kâğıtlar o zamanın resmi evlilik belgeleri niteliğindedir. Bu belgeler gerçek kişilere aittir. Maksat köyümüzde altmışlı-yetmişli yılarda insanların çeyizleri üzerinden ekonomik durumları hakkında bir nebze fikir sahibi olmak, bir yarı resmi geleneğe ışık tutmaktır.

Kesimlerde genellikle madeni lira, çeyrek (altın değil, gümüş), gümüş yüzük, peşkeş parası, şerbet harcı, yatak, kemhıs ya da karagöz kuşak, cislavit, yazma, cecim, büyük küçük ihram, mendil, mintan, leçek, tülbent, puşi, iskarpin, çorap, çarşaf, ayakkabı, ham ve has elbise, kuşkana, sahan, tas, ibrik, gügüm, kapaklı sahan, su tası, bakır sofra, çam sandık, petek, koyun, keçi, düge, inek, zemin katı ev yazıldığını görüyoruz.

Altmışlı yıllara ait elimizdeki kesim kâğıtlarının hiçbirinde altın takı yazılı değildir. Şu anda ise altınsız düğün düşünmek mümkün değil. Öyle kesim kâğıtları var ki gelinin çeyizi bir kapaklı tencere, oğlanın mihri de bir kuşaktan ibaret.

Örnek Bir Kesim Kâğıdında Neler Var

Kesim kâğıdı besmele ve “Bir Kıta Nikah Kağıdı” başlığıyla başlar.

Kesim kâğıdında oğlanın verdikleri ve kızın verdikleri ayrı ayrı ederleriyle birlikte sütunlara yazılır. Toplamı belirtilir. Kesimin aslının (mihrin toplamı) ne kadar ettiği sütunların ortasına (mümkünse farklı renkte kalemle) yazılır. Tarih atılır. Kimin oğlunun kimin kızıyla evlendiği yazılır. Sonunda oğlan ve kızın vekilleri, şahitleri, muhtar ve azanın ad-soyadı ve imzaları bulunur.

Metin kısmı genellikle şöyledir.

Allah’u Teala’nın emriyle, Peygamber Efendimizin sünnetiyle, İmam-ı Azam’ın içtihadıyla, iki tarafın rızasıyla, şahitlerin şehadetiyle, Cumhuriyet hükümetinin kanuni yollarıyla köyümüz halkından Mustafa A’nın kerimesi Ayşe bikr-i baliğayi talip olan yine köyümüz halkından Ahmet B’nin oğlu Ali’ye 2038 Lira mihr ile akd ü nikah olunup, 2038 lirası düğün masrafına ödenerek ve eşya bedeli olup, 13 lirası baki olduğuna mübin işbu nikah kağıdı şehadetler huzurunda ata kılındı. Tasdik eyleriz.