Kızambuk

Bu yemeğin ana malzemesi, bir çeşit çalı-ağaç olan kızambuk dallarının yaprağının ilkbaharda toplanması ile elde edilir. Yaprakların taze olmasına özen gösterilmelidir. Dikenli kızambuk ağacının yapraklarının toplanması zor bir iştir. Taze, yeşil ve özellikle körpe kızambuk toplanırken pişirilmeden de yenebilir. Yapraklar yeşil kalacak şekilde uygun bir güneş altında kurutulur. Her yeşil yaprak gibi kurutulmayan ve havalandırılmayan kızambuk da çürüyebilir, kızabilir ve yanabilir. (Dikkat: Burada kızma ve yanma yaş saklanan ot-yaprak türünün özel bir şekilde ısınması ve çürümesidir.) Yemek yapmak için alınan iki büyük tas dolusu kurutulmuş kızambuk iyice dikenlerden arındırılmalıdır. (Kızambuk ile ilgili detaylı bilgiler için bk. Kızambuk Ağacı başlıklı yazımız)

Malzemeler:

• 2 büyük tas kurutulmuş kızambuk (takriben 250-400 gr arası)
• 1 küçük tas bulgur
• 1 ya da 2 tane kemik, özellikle büyükbaş hayvanın ilikli kemikleri
• 100-200 gr. kuşbaşı et (kemik bulamayanlar için, kemik varsa ete gerek yok).
• 2 kaşık sarı yağ (tereyağı)
• 4 bardak su
• 2 baş soğan
• Yeteri kadar tuz
• Yeteri kadar kırmızı pul biber

Hazırlanışı:
Kızambuklar, diken ve diğer çöplerinden iyice ayıklandıktan sonra soğuk su ile iyice yıkanır. Pâklanmış ve suda yıkanmış kızambuk ayrı bir tencerede haşlanır. Haşlama sonrasında oluşan yeşil su dökülür. Tencerede iki kaşık tereyağında soğan, et ya da kemikle birlikte kavrulur. Ardından kızambuk kavrulmadan tencereye konulur, yeterince su doldurulur ve pişirilir. Kızambuğun pişmesine yakın bulguru ve tuzu ilave edilir ve pişirmeye devam edilir. Bazı aileler su yerine sütle birlikte de pişirirler.

Kızambuk piştikten sonra iki baş soğan uzun uzun doğranır; tuz ve kırmızı pul biberle terbiye edilerek, servis tabağındaki kızambuğun kenarlarına ya da ortasına konularak afiyetle yenilir. Soğan sevmeyenler yoğurt vb. alternatifler kullanabilirler.

Kızambuk Aşı Yeme Adabı:
Besmeleyle başlanır, kaşıkla yenir. Kızambukla pişmiş kemiğin etlerinin ayıklanarak yenmesi özel bir zevktir, hatta çocuklar iliklerini ayıklamak için kaşık, çatal sapı ve sofraya vurma usullerini de kullanırlar. İyice ayıklanmamış kızambuk aşı dikenlerinin ağza batma ihtimaline karşı dikkatle yenilmelidir. Bazı acemilerin ise boğazına kızambuk yaprağı bir güzel yapışır. Zaten bu ve başka sebeplerden dolayı bazıları kızambuk aşını sevmeyebilir.

Buyurun efendim, afiyet olsun!

Eşref ALTAŞ